کاخن
کاخِن یا کاخون (به اسپانیایی: Cajón) نوعی ساز کوبهای است. سازهای کوبهای یا ساز کوبه یا پِرکاشِن به سازهایی گفته میشود که از طریق ضربه، تکان، سایش، خراش یا هر عمل دیگری که منجر به نوسان شود، تولید صدا کنند. وظیفه اصلی سازهای کوبهای معمولاً اجرای ضربآهنگ (ریتم) در متن آهنگ است، ولی توانایی اجرای ملودی را هم دارند. تاریخچه سازهای کوبهای به هزاران سال پیش برمیگردد. این سازها احتمالاً پس از صدای انسانی قدیمیترین نوع سازها هستند. سازهای کوبهای را عموماً میتوان به دو دسته سازهای کوبهای با کوک معین مثل زیلوفون و سازهای کوبهای با کوک نامعین مثل انواع طبل تقسیم کرد.
کاخن لغتی اسپانیایی به معنی جعبه، صندوق یا صندوقچه است که به نوعی ساز کوبهای اطلاق میشود. نوازنده کاخن بر روی آن مینشیند و با ضربات کف دست و انگشتان که بر روی صفحه جلویی (تاپا) و صفحات کنار و بالای ساز میکوبد، صدا تولید میکند. همچنین از ابزارهای نوازندگی دِرام و دیگر سازهای پرکاشن نظیر مَلِتها (mallets)، استیکها (sticks) و بِراشها (brushes) در نواختن کاخن هم استفاده میشود.
تاریخچه ساز کاخن
کاخن که به زبان اسپانیایی به معنای جعبه است، قدمت زیادی ندارد و تاریخچه پیدایش آن کم است. در ابتدا کولیهای اسپانیایی به همراه رقص و آواز و عضو جدا نشدنی موسیقی فلامنکو یعنی گیتار، بر روی جعبههای میوه ریتم اجرا میکردند که به مرور زمان حالت ساز گونه به خود گرفت و به کاخن امروزی تبدیل شد.
کاخن از اواخر قرن هجدهم میلادی، توسط آفرو-پروییها (آفریقایی تبارهای پرو) مورد استفاده قرار میگرفت. بردگان غرب و مرکز آفریقا که به آمریکا آورده شدند، اصیلترین وارثان کاخن هستند. در حال حاضر این ساز در سراسر قاره آمریکا، فیلیپین و اسپانیا رایج است. کاخن در دوران بردهداری در کشور پرو توسعه یافت و تا سال ۱۸۵۰ به اوج محبوبیت رسید.
در سالهای پایانی قرن ۱۹ میلادی نوازندگان کاخن، تغییراتی در ساختار و صدادهی این ساز به وجود آوردند. پس از دوران برده داری کاخن در بین دیگر ساکنین آمریکای لاتین از جمله سفیدپوستان (نسلهای بعدی استعمارگران اروپایی) نیز رواج پیدا کرد.
ساختار کاخن
کاخن جعبهای چوبی به شکل مکعب مستطیل ایستاده است که 4 طرف آن با تختههای چوبی به ضخامت ۰٫۵ تا ۰٫۷۵ اینچ (۱٫۳ تا ۱٫۹ سانتیمتر) و سطح اصلی آن که تاپا (tapa) نام دارد با تخته سهلا ساخته شده است. در قسمت پشت کاخن (و گاهی اوقات در سمت چپ یا راست آن) حفره صدا (sound hole) قرار دارد.
کاخن در اصل فقط جعبهای چوبی بود اما در حال حاضر امکانات بیشتری بر روی آن قرار گرفته است. پایههای لاستیکی یا پلاستیکی و انواع فنرها و اِسنرها (snares) که برای ایجاد صدایی زنگدار در داخل و پشت تاپا نصب میشود.
کاخنها در طیف گستردهای از مدلها و قیمتها در دسترس هستند.
آیا آموزش مجازی در یادگیری ساز کاخن موثر است؟
امروزه با توجه با زیاد شدن مشغله افراد و بالا رفتن هزینهها، و از سوی دیگر متداول شدن هر چه بیشتر آموزشهای مجازی و آنلاین، بسیاری از افراد ترجیح میدهند به جای شرکت در کلاس حضوری آموزش کاخن موسسات هنری و آموزشگاهها، در کلاسهای آنلاین شرکت کنند. اما آیا این روش آموزش در یاد گرفتن سازی نظیر کاخن موثر است؟
تجربه نشان میدهد که یادگیری انواع سازها و بخصوص ساز کاخن نیاز به ممارست و پیگیری حداکثری دارد و بهترین راه برای یادگیری کاخن، قرار گرفتن در کنار مدرس این ساز است. از این رو، ما آموزش مجازی و آنلاین را برای یادگیری انواع سازها مخصوصاً کاخن پیشنهاد نمیکنیم.
ما در خانه هنر شماره یک، با در نظر گرفتن شرایط هنرجویان گرامی، کاملاً در کنار شما هستیم. از مسائل مالی برای هزینه کلاسها گرفته تا بهرهگیری از بهترین اساتید ساز کاخن! کافیست برای یادگیری کاخن با خانه هنر شماره یک ارتباط برقرار کنید و ادامه روند آموزش را تماماً بر عهده مدرسان مجرب خانه هنر شماره یک بگذارید.
هزینه کلاس کاخن در خانه هنر شماره یک چقدر است؟
به طور کلی هزینه کلاس کاخن به عوامل بسیاری بستگی دارد. یکی از این عوامل سن هنرجو است. در آموزشگاه خانه هنر شماره یک، اساتید گروه سنی کودکان با اساتید بزرگسالان متفاوت هستند، زیرا از روشهای کاملا مختلفی برای تدریس بهره میگیرند. گاهی هزینه کلاسهای کاخن برای کودکان از بزرگسالان بیشتر است. به علت اینکه آموزش موسیقی به کودکان نیازمند صبر و حوصله بیشتر و همینطور زمان طولانیتری است.
سطح هنرجو از دیگر عوامل بسیار مهم در تعیین هزینه یادگیری کاخن است. اگر هنرجو پیشتر از این به کلاس کاخن رفته باشد، با تست تعیین سطح اولیه، سطح هنری هنرجو تعیین میشود و بر اساس آن اساتید متناسب را پیشنهاد میدهند. تمرین و ممارست رمز موفقیت در آموزش هر مهارتی است. موسیقی نیز به عنوان مهارتی خلاقانه و عمیق، از این قاعده مستثنا نیست. در بیشتر مواقع وقتی هنرجو سابقه آموزش موسیقی را ندارد، روند آموزش کاخن برایش به کندی صورت میگیرد.
برای اطلاع از شرایط و جزییات کلاس کاخن میتوانید با خانه هنر شماره یک در تماس باشید.
آموزش کاخن چقدر طول میکشد؟
هنرجویان علاقهمند به ساز کاخن معمولا این پرسش را مطرح میکنند که یادگیری کاخن چه مدت زمان میبرد؟ قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهیم باید هدف از آموزش کاخن و عوامل موثر در روند یادگیری این ساز را مورد بررسی قرار دهیم.
اولین نکته مشخص کردن هدف هنرجوی موسیقی از یادگیری کاخن است که باعث میشود زمانهای متفاوتی را برای آن در نظر گرفت. به عنوان مثال اگر انتظار از یادگیری کاخن در حد درآوردن صدای ساز و نواختن تعدادی ریتم باشد، حدود یک سال زمان میبرد اما در صورتیکه قصد هنرجو تسلط کامل بر ساز کاخن، یادگیری تکنیکهای مختلف نوازندگی این ساز، همراهی با سازهای مختلف و یا همراهی با گروه باشد، این زمان ممکن است در حدود دو سال طول بکشد.
نکته بعدی استعداد و علاقه هنرجویان به ساز کاخن است. هنرجویانی که در خانوادههای با پیشینه موسیقی بزرگ میشوند و پیش زمینه فراگیری موسیقی دارند، معمولا در کلاس کاخن پیشرفت سریعتری خواهند داشت. البته هنرجویان دیگری که علاقمند باشند، میتوانند با پشتکار و تمرین مستمر، این کمبود را جبران کرده و حتی گوی سبقت را از هنرجویان مستعد موسیقی بربایند.
از نکات دیگر مربوط به افزایش سرعت یادگیری کاخن، گوش دادن به ریتمهای مختلف، دیدن ویدئوهای تکنیک نوازندگی کاخن و همچنین شنیدن نوازندگی اساتید مطرح کاخن است تا هنرجویان بتوانند گوش موسیقیایی خود را تقویت کرده و در نوازندگی این ساز پیشرفت سریعتری داشته باشند.
نکته مهم بعدی تمرین منظم و روزانه است. هنرجویانی که طبق یک برنامه ریزی منظم، هر روز ساعتی را به تمرینات کاخن اختصاص میدهند قطعا زمان کمتری طول میکشد تا روی ساز خود مسلط بشوند. تمرین خوب و منظم تاثیر مستقیم در پیشرفت هنرجو دارد و در واقع پایه اصلی پیشرفت در آموزش موسیقی تمرین مستمر است.
و نکته آخر در مورد آموزش کاخن، انتخاب استاد حرفهای و باتجربه است که توانایی انتقال دانش و تجربه خود را به هر هنرجویی داشته باشد. منظور از چنین استادی صرفاً محدود به تدریس کاخن نیست، بلکه او باید در کنار نحوه آموزش صحیح ساز، از خصوصیات اخلاقی خوبی نیز برخوردار باشد تا بتواند هنرجو را جذب ساز و موسیقی کند؛ به ویژه در مورد آموزش موسیقی کودکان این نکته بسیار مهم است، چون در غیر این صورت ممکن است باعث دلسردی هنرجو از کلاس موسیقی بشود.